Po trzech czytaniach w dniu 16 marca 2007r. Sejm uchwalił kontrowersyjny projekt o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz niektórych innych ustaw. Projekt przyznaje szerszy wachlarz środków ochrony i stawia w pozycji uprzywilejowanej podmioty praw autorskich i pokrewnych w porównaniu z podmiotami praw własności przemysłowej.

Obecne prace parlamentu nad nowelizacją prawa autorskiego oraz prawa własności przemysłowej zmierzają do wdrożenia Dyrektywy Wspólnoty Europejskiej nr 2004/48 dotyczącej ujednolicenia środków ochrony prawa własności intelektualnej w krajach członkowskich Unii Europejskiej.

Projekt ustawy dosyć radykalnie ingeruje w dotychczasowy system ochrony prawnej własności intelektualnej w Polsce.
W zakresie ochrony praw twórców artystów katalog roszczeń przeciwko naruszycielom uległ rozszerzeniu o żądanie usunięcia skutków naruszenia oraz możliwość dochodzenia odszkodowania na zasadach ogólnych, jako alternatywy wobec odszkodowania w kwocie wielokrotności stosownego wynagrodzenia za bezprawne korzystanie z utworu (art. 79 ust.1 pkt.2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych – dalej: PA). W efekcie obecny katalog roszczeń uprawnionego twórcy wobec naruszyciela praw autorskich i pokrewnych obejmuje żądanie:
1) zaniechania naruszania;
2) usunięcia skutków naruszenia;
3) naprawienia wyrządzonej szkody:
a) na zasadach ogólnych albo
b) poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości dwukrotności albo trzykrotności stosownego wynagrodzenia,
4) wydania uzyskanych korzyści
5) ogłoszenia w prasie jednokrotnego albo wielokrotnego stosownego oświadczenia lub podania wyroku w sprawie do publicznej wiadomości

W przeciwieństwie do praw twórców artystów, środki ochrony prawnej wynalazców oraz uprawnionych do znaków towarowych zostały ograniczone, co spotkało się już z krytyką doktryny.
Istotne zastrzeżenia budzi eliminacja roszczenia o złożenie przez naruszyciela oświadczenia w odpowiedniej treści i formie. W praktyce oświadczenia takie publikowane są w poczytnych, wielonakładowych dziennikach i pełnią rolę skutecznego środka piętnowania naruszycieli oraz ostrzeżenia podmiotów planujących potencjalne naruszenia.
Ponadto usunięto z katalogu roszczeń przeciwko naruszycielom praw własności przemysłowej żądanie usunięcia skutków naruszenia. W piśmiennictwie przyjmuje się, że usunięcie skutków naruszenia może polegać na zniszczeniu produktów, opakowań, materiałów reklamowych, promocyjnych, usunięcie fałszywych oznaczeń lub zaliczenie tych przedmiotów na poczet odszkodowania, jak również rozmontowanie urządzeń kopiujących zewnętrzną postać produktu (por. J. Barta, R. Markiewicz (w:) Szwaja „Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz 1994r., s. 162). Eliminacja tego roszczenia wzbudza liczne kontrowersje w pierwszych publikacjach na temat omawianej nowelizacji prawa własności intelektualnej (por. „Własność intelektualna. Wynalazki mają być słabiej chronione.”, Rzeczpospolita nr 86 z 12.04.2007r.). W naszej ocenie nowelizacja zawiera jednak surogat roszczenia o usunięcie skutków naruszenia własności przemysłowej. Zgodnie ze znowelizowanym przepisem art. 286 PWP sąd, rozstrzygając o naruszeniu prawa, może orzec na wniosek uprawnionego o będących własnością naruszającego bezprawnie wytworzonych lub oznaczonych wytworach oraz środkach i materiałach, które w znacznym stopniu zostały użyte do ich wytworzenia lub oznaczenia. W szczególności sąd może orzec o ich wycofaniu z obrotu, przyznaniu uprawnionemu na poczet zasądzonej na jego rzecz sumy pieniężnej albo zniszczeniu (podobnie art. 79 ust.4 PA). Treść tego przepisu w dosyć kazuistyczny pokrywa się z zakresem ochrony wynikającym z obowiązującego dotychczas roszczenia o usunięcie skutków naruszenia.

Nowelizacja prawa własności przemysłowej wprowadza ponadto nowe rozwiązania w postępowaniu poprzedzającym właściwy proces o ochronę własności intelektualnej. Projekt ustawy szczegółowo reguluje zasady na jakich uprawniony z tytułu własności intelektualnej może domagać się zabezpieczenia dowodów w sprawie oraz udzielenia przez naruszyciela informacji o pochodzeniu, sposobach wytwarzania lub sieciach dystrybucji produktów uzyskanych w wyniku naruszenia praw własności intelektualnej, w tym o firmach i adresach producentów, wytwórców, dystrybutorów, dostawców oraz ilości wyprodukowanych lub zbytych towarów (art. 80 PA oraz 2861 ust.1 ustawy prawo własności przemysłowej – dalej: PWP).

W konkluzji należy uznać, że projektowane zmiany prawa własności intelektualnej przekraczają granice wyznaczone wymogami unijnej dyrektywy. W opinii ekspertów projekt nadmiernie różnicuje środki ochrony prawa autorskiego i prawa własności przemysłowej w sposób sprzeczny z założeniami Dyrektywy i nie poparty względami merytorycznymi. Ponadto zarzuca się nowelizacji ustawy zbytnią kazuistykę, co w praktyce ogranicza swobodę sądów w stosowaniu zróżnicowanych środków represyjnych w zależności od charakteru, rodzaju i stopnia naruszenia. Brak symetrii ochrony praw spowoduje, że niektóre dziedziny własności intelektualnej będą chronione w poszczególnych krajach Unii w sposób odmienny, co jest sprzeczne z duchem i założeniami Dyrektywy.